Γράφει ο Χρήστος Ηλ.Τσίχλης, Δικηγόρος Αθηνών
Προεκλογικά ο νυν πρωθυπουργός είχε υποσχεθεί την άυξηση του κατώτατου
μισθού στα...
751 ευρώ, την αποκατάσταση των συλλογικών συμβάσεων εργασίας, την κατάργηση των διατάξεων που οδηγούν σε οποιαδήποτε
μείωση παροχών και την προστασία των εργαζομένων από τις απολύσεις.Οι ασφαλισμένοι με αποδοχές έως και 200 ευρώ έφτασαν να αντιστοιχούν πλέον στο 8,1% του συνόλου (από 7,65% ) και ανέρχονται πλέον στα 143.715 άτομα.
Η κυβέρνηση πρότεινε στους θεσμούς την επαναφορά του λοκ άουτ, δηλαδή
του προσωρινού κλεισίματος μίας επιχείρησης από τον εργοδότη ως
αντίδραση σε απεργία των εργαζομένων. Η πρόταση για επαναφορά της
ανταπεργίας(λοκ άουτ) αποτελεί μέτρο οπισθοχώρησης και χειροτέρευσης
των συνθηκών εργασίας. Αυξάνει τα δικαιώματα της εργοδοτικής πλευράς
και απαξιώνει την απεργία ως δικαίωμα των εργαζομένων. Το 1982 με το
νόμο 1264 η ανταπεργία(λοκ άουτ) απαγορέυεται. Σήμερα ισχύει ο νόμος
1264 του 1982 που απαγορέυει την ανταπεργία όποια μορφή και αν
λαμβάνει είτε είναι επιθετική δηλαδή ο εργοδότης προσφέυγει πρώτος σε
αυτήν είτε είναι αμυντική δηλαδή ο εργοδότης την χρησιμοποιεί ως μέσο
καταστολής της απεργίας των εργαζομένων. Απαγορέυεται η ανταπεργία,
ακόμα και αν η απεργία των εργαζομένων είναι παράνομη. Η απαγόρευση
της ανταπεργίας στηρίζεται στην συνταγματική κατοχύρωση του
δικαιώματος της απεργίας ως μέσο έκφρασης της συνδικαλιστικής
ελευθερίας και ως αυτοτελές δικαίωμα των εργαζομένων.
Με το 3ο Μνημόνιο (Ν. 4336/2015), οι ελληνικές αρχές έχουν δεσμευτεί να ακολουθήσουν τις διεθνείς και ευρωπαϊκές «βέλτιστες πρακτικές» στους θεσμούς της αγοράς εργασίας, με την επισήμανση ότι «η προσέγγιση αυτή πρέπει όχι μόνο να εξισορροπήσει την ευελιξία με τη δικαιοσύνη για εργαζόμενους και εργοδότες, αλλά και να λάβει υπόψη το πολύ υψηλό επίπεδο ανεργίας και την ανάγκη επιδίωξης βιώσιμης και χωρίς αποκλεισμούς ανάπτυξης». Ενώ, προβλέπεται ρητώς ότι «οι επικείμενες αλλαγές στις πολιτικές για την αγορά εργασίας δεν θα πρέπει να συνεπάγονται την επιστροφή σε παλαιότερα πλαίσια πολιτικής, ασύμβατα με τους στόχους της προώθησης μιας βιώσιμης και χωρίς αποκλεισμούς ανάπτυξης».Προτείνεται η αύξηση του ορίου απολύσεων ως 10% ανά μήνα σε επιχειρήσεις που απασχολούν άνω των 20 ατόμων, αλλά και η κατάργηση του ελέγχου της διοίκησης (υπουργικό βέτο) στις ομαδικές απολύσεις, κάτι που ισχύει σήμερα μόνο στην Ελλάδα και σε καμία άλλη χώρα της Ε.Ε. Μάλιστα, η επιμονή των δανειστών θα είναι τώρα ισχυρότερη, αφού ο Γενικός Εισαγγελέας, ενώπιον του Δ.Ε.Ε., εισηγήθηκε ότι οι ομαδικές απολύσεις στην ΑΓΕΤ ΗΡΑΚΛΗΣ το 2013 δεν ήταν σύννομες με την ευρωπαϊκή οδηγία, η οποία δίδει το δικαίωμα σε επιχείρηση με 100-300 εργαζόμενους να απολύσει το 10% των υπαλλήλων της, χωρίς να εμπλέκεται η κυβέρνηση στη σχετική απόφαση του εργοδότη. Φαίνεται ότι θα υιοθετηθεί τελικώς μόνη η παραίτηση του Υπουργού Εργασίας από το δικαίωμα του βέτο, υπό τον όρο ότι οι εργοδότες θα καταρτίζουν αξιόπιστες οικονομοτεχνικές μελέτες.
Επιπλέον, προτείνεται (κατόπιν επιμονής του ΔΝΤ) η
πλήρης απελευθέρωση των απολύσεων στον ιδιωτικό τομέα. Το ισχύον
πλαίσιο απαγορέυει απολύσεις περισσότερες από ένα ποσοστό του συνόλου
των εργαζομένων μίας επιχείρησης. Θα διπλασιαστεί το ποσοστό που
επιτρέπονται απολύσεις. Το ΔΝΤ έχει ήδη πιέσει για ευελιξία στις
εργασιακές σχέσεις και ζητά την κατάργηση δύο μισθών ετησίως, έστω και
με την ενσωματωσή τους. Με τον όρο ομαδικές απολύσεις γίνεται
προσπάθεια να περάσουν διευκολύνσεις ως προς το κόστος των απολύσεων,
ώστε να διευκολυνθούν οι αναδιορθώσεις των επιχειρήσεων. Μάλιστα αν ο
εργαζόμενος προσφύγει στα δικαστήρια και δικαιωθεί, δεν υποχρεούται ο
εργοδότης να τον επαναπροσλάβει, αλλά μόνο να του χορηγήσει αυξημένη
αποζημίωση. Στο δημόσιο, καθιερώνεται η κινητικότητα των εργαζομένων
ως υποχρεωτικό μέτρο, σε υπηρεσίες που διαπιστώνεται έλλειψη
προσωπικού. Προστίθενται και άλλες περιπτώσεις, για τις οποίες
επιτρέπεται απόλυση δημοσίου υπαλλήλου με σύμβαση εργασίας αορίστου
χρόνου, ενώ καθιερώνεται η αξιολόγηση των δημοσίων υπαλλήλων από
ανεξάρτητους φορείς με την συγκεκριμένη υπηρεσία.
Αλλάζουν όλα στον συνδικαλιστικό νόμο (απεργίες και
περιορισμός στα προνόμια των συνδικαλιστών). Ειδικότερα επέρχονται
αλλαγές στον τρόπο λήψης των αποφάσεων για την προκήρυξη απεργιών και
ο περιορισμός των συνδικαλιστικών αδειών, με σκοπό να καμφθούν οι
οργανωμένες αντιδράσεις των εργαζομένων.
Το σκληρότερο μέτρο αφορά την κατάργηση δύο μισθών (δώρο Χριστουγέννων και Πάσχα και επίδομα αδείας), κυρίως για τους νεοπροσλαμβανόμενους, αφού για τους ήδη εργαζόμενους αναμένεται να προταθεί ο επιμερισμός των ποσών αυτών στους εναπομείναντες 12 μισθούς.Αλλαγές έρχονται και στα επιδόματα ανεργίας. Θα θεσπιστεί η αναλογικότητα του επιδόματος, ώστε το ύψος του ποσού που θα δικαιούνται οι άνεργοι να είναι ανάλογο με τα χρόνια προϋπηρεσίας.
Lock out ή ανταπεργία είναι η δυνατότητα που έχει ο εργοδότης κατά τη διάρκεια απεργιών να προχωρά σε απομάκρυνση ή αντικατάσταση του προσωπικού, ή ακόμα και να βάζει ο ίδιος «λουκέτο» στην επιχείρησή του. Επικαλούμενος λόγους μη βιωσιμότητας της εταιρίας του, εξαιτίας της απεργίας, ο εργοδότης μπορεί να προχωρήσει στο κλείσιμο της επιχείρησης, με αποτέλεσμα να μην καταβάλλει τα δεδουλευμένα προς τους εργαζόμενους, ενώ τους δίνει και μειωμένη αποζημίωση. Ουσιαστικά, στην περίπτωση που κηρυχθεί ανταπεργία, αλλά δεν κλείσει η επιχείρηση, απλώς αντικατασταθούν οι απεργοί, η δικαιολογία είναι ότι η απεργία πραγματοποιείται από μια μερίδα εργαζομένων, άρα υπάρχει μια άλλη ομάδα εργαζομένων, που επιθυμεί να συνεχίσει να δουλεύει. Συνεπώς, ο εργοδότης θεωρεί ότι είναι άδικο οι εργαζόμενοι αυτής της κατηγορίας να χάνουν το μεροκάματό τους, εξαιτίας των υπόλοιπων που απεργούν και ανοίγει την επιχείρησή τους, απομακρύνοντας ή αντικαθιστώντας εκείνους που επέλεξαν το δρόμο της σύγκρουσης, μέσω της απεργίας. Σε άλλες χώρες που ισχύει ο θεσμός του lock out, η εφαρμογή του στόχο έχει να ασκήσει πίεση στους διαφωνούντες εργαζόμενους, να συμπορευτούν με τις θέσεις της εργοδοσίας. Για παράδειγμα, εάν ένα συνδικαλιστικό σωματείο, βρίσκεται σε διαπραγματεύσεις με την πλευρά της εργοδοσίας και διαφωνεί με τις προτάσεις της, η εργοδοσία μέσω του lock out πιέζει για να φέρει τους εργαζόμενους πιο κοντά στις δικές της θέσεις. Σε ό,τι αφορά την Ελλάδα, ο θεσμός του lock out θεωρητικά έχει καταργηθεί με το άρθρο 22 του νόμου 1264/1982, γνωστού και ως «συνδικαλιστικού νόμου». Η πραγματικότητα όμως είναι διαφορετική. Η Ελλάδα έχει κυρώσει τη Διεθνή Σύμβαση Εργασίας 87/1948 (Σύμβαση περί συνδικαλιστικής ελευθερίας και προστασίας του συνδικαλιστικού δικαιώματος), η οποία αναφέρεται στο θεσμό της ανταπεργίας. Συνεπώς, με δεδομένο ότι οι διεθνείς συμβάσεις υπερισχύουν των εθνικών, θεωρητικά μπορεί κάποιος να υποστηρίξει ότι το μέτρο της ανταπεργίας δεν καταργήθηκε ποτέ στην Ελλάδα, απλώς δεν εφαρμόστηκε.
Το περιβόητο «λοκ-άουτ» των εργοδοτών, αποτέλεσε μία από τις σημαντικότερες κατακτήσεις του Συνδικαλιστικού Κινήματος και παρέμβασης της ΓΣΕΕ στη συνταγματική αναθεώρηση του 1975, η απαγόρευση της ανταπεργίας των εργοδοτών, ως μέσου απάντησης εκδηλουμένης αγωνιστικής κινητοποίησης των εργαζομένων. Η μη θεσμοθέτηση του λοκ-άουτ δεν είναι ζήτημα πολιτικής βούλησης της Κυβέρνησης ή επιτυχούς εξέλιξης των διαπραγματεύσεων, ως ισοδύναμου μέτρου στον περιορισμό του απεργιακού δικαιώματος που θα επιχειρηθεί να επιβληθεί. Η μη αναγνώριση δικαιώματος ανταπεργίας των εργοδοτών εντάσσεται στο πλαίσιο της υποχρέωσης συμμόρφωσης της εκτελεστικής εξουσίας με το Σύνταγμα και τη νομοθεσία, αλλά και την σχετική ειδική μνεία στον πρόσφατα επικυρωθέντα από τη χώρα αναθεωρημένο Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Χάρτη.
Τα συγκριτικά στοιχεία από όλη την Ευρώπη, τα οποία έχει επιβεβαιώσει με εκθέσεις του το Διεθνές Γραφείο Εργασίας, αλλά και η αξιολόγηση του εθνικού θεσμικού πλαισίου και των διαδικασιών, έχουν καταδείξει ότι το ισχύον νομικό πλαίσιο στην Ελλάδα είναι εναρμονισμένο με την ευρωπαϊκούς και διεθνείς κανόνες. Ήδη βέβαια έχει επιβληθεί από το 2010 πληθώρα αντεργατικών ρυθμίσεων που έχουν μειώσει παράλληλα και την προστασία από την απόλυση και το ύψος της αποζημίωσης απόλυσης. Καμιά βέβαια από αυτές τις απορρυθμίσεις, όπως και όλες τις υπόλοιπες σε βάρος των εργαζομένων, δεν οδήγησε στην πολυπόθητη ανάπτυξη, ούτε απέτρεψε το κλείσιμο επιχειρήσεων, ούτε πολύ περισσότερο δημιούργησε νέες πραγματικές θέσεις εργασίας (και όχι προσωρινές στο πλαίσιο προγραμμάτων).
Για την απεργία, πάνω από όλα το ίδιο Σύνταγμα της χώρας μας είναι σαφές ως προς την ανεπιφύλακτη αναγνώριση του δικαιώματος απεργίας των εργαζομένων, το οποίο στο άρθρο 23 παρ.2 ορίζει ότι: «Η απεργία αποτελεί δικαίωμα και ασκείται από τις νόμιμα συστημένες συνδικαλιστικές οργανώσεις για τη διαφύλαξη και προαγωγή των οικονομικών και εργασιακών γενικά συμφερόντων των εργαζομένων». Η διάταξη αυτή εν τοις πράγμασι καταλύεται με μέσο τη διαστρεβλωτική συνταγματική ερμηνεία, τη δικαστηριακή πρακτική και τη νομοθετική παραγωγή.
Ο ν. 1264/1982 περιέχει ένα αυστηρό πλαίσιο χορήγησης αδειών απουσίας από την εργασία των εκλεγμένων εργαζομένων σε θέσεις ευθύνης στα διοικητικά συμβούλια των συνδικαλιστικών οργανώσεων με κλιμάκωση ανάλογα με τον αριθμό των εκπροσωπούμενων εργαζόμενων και το βαθμό της εκπροσώπησης. Στα πρωτοβάθμια σωματεία είναι από 3 έως 5 ημέρες το μήνα και όχι για όλο το Διοικητικό Συμβούλιο, στις δευτεροβάθμιες οργανώσεις από 9 ημέρες έως όλη τη θητεία ανάλογα με τον αριθμό των εργαζομένων που καλύπτουν και όχι για όλα τα μέλη της Διοίκησής τους και στα 45 μέλη της Διοίκησης της Συνομοσπονδίας είναι για το σύνολο της θητείας τους. Στο χρόνο αυτό οι εκλεγμένοι εκπρόσωποι πρέπει να μπορούν να είναι στο πλευρό των συναδέλφων τους στην επιχείρηση, στον κλάδο, στο επάγγελμα, στην πόλη, την περιφέρεια, αλλά και όλη την επικράτεια σε κάθε στιγμή που θα τους χρειαστούν απέναντι στους εργοδότες, σε δικαστήρια, σε επιθεωρήσεις εργασίας, σε ασφαλιστικές καταγγελίες, σε διαπραγματεύσεις, σε θεσμικές εκπροσωπήσεις σε υπουργεία και κρατικούς φορείς, αλλά και σε ευρωπαϊκούς και διεθνείς θεσμούς εκπροσώπησης και όργανα. Στην Ελλάδα οι εκπρόσωποι των εργαζομένων είναι εκλεγμένοι μέσα από γενικές συνελεύσεις και δημοκρατικές διαδικασίες και δεν είναι αμειβόμενα επαγγελματικά στελέχη, όπως είναι στις περισσότερες ευρωπαϊκές χώρες.
tro-ma-ktiko.blogspot.gr
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου